U bent niet ingelogd. inloggen

Vier Chanoeka in de klas

Volgende week is het Chanoeka, het joodse feest dat bekend staat als het 'feest van lichtjes'. Leuk om in de klas bij stil te staan. Lees hier meer over de geschiedenis van het feest en bekijk de tips voor in de klas.

De geschiedenis van het Chanoeka-feest

Tijdens de acht dagen van Chanoeka  gedenken de joden het 'oliewonder' in de Tweede Tempel van Jeruzalem in 164 voor Christus.

In die tijd werden de Joodse mensen onderdrukt en mochten niet op hun manier geloven. De Griekse onderdrukkers offerden op het altaar in de tempel zelfs een varken, een dier dat onrein is volgens de joden. Toen de Grieken ook nog een beeld van Zeus in de tempel wilden zetten, was dat voor de Joden de laatste druppel. Ze besloten zich te verzetten.

Uiteindelijk bereikten ze Jeruzalem en na een bloedige strijd overwonnen ze de Grieken. Toen ze de Tempel binnenkwamen, zagen ze dat de Grieken alles vernield hadden. De tempel was dus helemaal verontreinigd en moest weer in ere hersteld worden.

Het wonder van de olie

De hoge menora, de zevenarmige joodse kandelaar, die in de Tempel stond was door de Grieken omgegooid en moest weer recht gezet worden. Nadat dit gedaan was, merkten de priesters dat er geen oliekruiken meer waren. Een van hen vond echter nog een klein kruikje met daarin nog net genoeg olie om de menora een dag te laten branden. De menora werd aangestoken en de Tempel werd opnieuw ingewijd. De priesters moesten op zoek naar meer ritueel gezuiverde olijfolie om de menora te laten branden, maar konden die niet vinden.

De volgende dag was het kruikje echter opeens weer vol! De dag daarna gebeurde hetzelfde en zo ging het acht dagen lang. Op miraculeuze wijze was de kleine hoeveelheid olie uit het gevonden kruikje dus voldoende voor acht dagen, de tijd die nodig was om nieuwe olie te persen en te zuiveren.

Chanoeka-tradities

Het Chanoeka feest bestaat uit allerlei tradities en rituelen. Terwijl thuis de negenarmige kandelaar, de chanoekia, voor het raam staat te stralen, worden in het gezin spelletjes gespeeld. Er wordt lekker gegeten en er zijn cadeautjes!

Speciale gerechten die tijdens dit feest gegeten worden zijn bijvoorbeeld latkes en soevganiot. Een soevganiot is een oliebol gevuld met jam. Latkes zijn aardappelpannenkoekjes.

 

Tips voor in de klas

  • Maak zelf een mooie kaarsenstandaard of kandelaar of waxinelichtjeshouder van klei.
    In verschillende religies viert men feesten waarin licht centraal staat, zoals Chanoeka (jodendom) of Divali (hindoeïsme). Hiermee wordt iets belangrijks herdacht, maar ook staat het symbool voor afscheid nemen van iets wat niet goed was en kiezen voor het goede in de toekomst. Wat willen jouw leerlingen herdenken of waar nemen ze afscheid van? Wat wensen ze voor de toekomst? Het eindresultaat nemen ze voor de kerstvakantie naar huis. Maar het is ook mooi om weg te geven in de wijk, of aan familie of vrienden.
  • Organiseer een lichtjesoptocht met de klas door de wijk. Informeer buurtbewoners vooraf dat jullie langs lopen en laat mensen vanachter hun raam genieten en een kaarsje op de vensterbank zetten.
  • Kies voor elke leerling een veer, waarmee ze in de kring wensen uitspreken voor de toekomst uit.
    Volgens de joodse traditie is de veer het symbool voor onze mogelijkheid te communiceren met het goddelijke. De jonge mensen geven hun veer aan ouderen: geef ons je levenslessen. Maar ook de ouderen kunnen hun veer aan de jonge mensen geven: vertel ons je wensen. Intergenerationele communicatie om de toekomst van al het leven op de planeet veilig te stellen.


Gedurende het hele jaar zijn er veel feestdagen, rituelen en herdenkingsmomenten. Deze vieringen horen bij het leven, dus ook bij het leven op school. Waarom is eigenlijk belangrijk om op school te vieren? Ik schreef er dit artikel over.

???? Bekijk ook eens het overzicht met eerdere lees- en filmptips en suggesties voor vierings- en herdenkingsmomenten in de klas. Met tips voor leerkrachten én kinderen!

Ineke Struijk

materiaalmaker primair onderwijs en leerkracht